วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2567 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรการดำเนินงานโครงการทหารพันธุ์ดี ค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ ตำบลอรัญญิก อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
เมื่อปี 2559 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มูลนิธิชัยพัฒนา โดยศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ ร่วมกับกองทัพบก จัดตั้งโครงการทหารพันธุ์ดีขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์ให้ทหารเกณฑ์ที่มีความสนใจด้านการเกษตรได้มีโอกาสเรียนรู้ขั้นตอนและกระบวนการปลูกผักปลอดภัย ละเว้นการใช้สารเคมี เมื่อปลดประจำการได้พระราชทานเมล็ดพันธุ์ผักแก่ทหารเกณฑ์เพื่อนำกลับไปปลูกที่บ้านของตนให้มีผักปลอดภัยบริโภค และสามารถนำประสบการณ์ที่ได้รับจากการเข้าร่วมโครงการฯ มาประกอบอาชีพเกษตรกรรม
พร้อมทั้งได้พระราชทานเมล็ดพันธุ์ผักให้ทหารปลดประจำการนำกลับไปชักชวนเพื่อนบ้านปลูกคนละ 10 ครัวเรือน เพื่อขยายความรู้และสร้างความสามัคคีในชุมชน นอกจากนี้ได้พระราชทานเมล็ดพันธุ์ผักและกิ่งพันธุ์ไม้ผลแก่ราษฎรในชุมชนเครือข่าย รวมถึงครอบครัวนักเรียนที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกลและหมู่บ้านในพื้นที่ตะเข็บชายแดน เพื่อปลูกบริโภคในครัวเรือน โดยได้พระราชทานชื่อโครงการที่หน่วยทหารขยายผลสู่ชุมชนว่า โครงการทหารพันธุ์ดี “ชุมชนเบิกบาน อาหารปลอดภัย”
การดำเนินงานโครงการทหารพันธุ์ดี กองทัพภาคที่ 3 ค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ ประกอบด้วยกิจกรรมต่างๆ ดังนี้
โครงการปลูกผักปลอดภัย โดยกองพันทหารขนส่งที่ 23 กองบัญชาการช่วยรบที่ 3 ดำเนินโครงการปลูกผักอินทรีย์ ในพื้นที่ 56 ไร่ เพื่อจำหน่ายสู่ตลาดชุมชนในราคาถูก ปัจจุบันผลิตได้ 16,161 กิโลกรัม
โครงการฟาร์มภูมิใจสวนสมุนไพร ดำเนินการจัดทำสวนสมุนไพร ในพื้นที่ 25 ไร่ เพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้แก่ประชาชนและกำลังพล ปัจจุบันดำเนินการปลูกพืชสมุนไพรที่หายากกว่า 400 ชนิด
ศูนย์ผลิตไม้ผล “เพื่อนช่วยเพื่อน” ภาคเหนือ รับผิดชอบพื้นที่ 2 ส่วนคือ พื้นที่หลัก 9 ไร่ ปลูกมะม่วง 220 ต้น 28 สายพันธุ์ และพื้นที่ส่วนขยาย 30 ไร่ ปลูกมะม่วง 957 ต้น 38 สายพันธุ์ ขยายพันธุ์ไปแล้ว 1,174 ต้น 45 สายพันธุ์
โครงการนาอินทรีย์ เป็นโครงการที่ได้รับพระราชทานจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพพระรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เรื่องการเพาะปลูกข้าวพันธุ์ปทุมธานี 1 ซึ่งเป็นการเพาะปลูกโดยไม่ใช้สารเคมีและการเพาะปลูกด้วยวิธีอินทรีย์ เมล็ดพันธุ์ข้าวที่ใช้ในการเพาะปลูกเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทานที่ผลิตโดยศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ มูลนิธิชัยพัฒนา เพื่อเป็นศูนย์เรียนรู้แก่ประชาชนและกำลังพลในการปลูกข้าวแบบอินทรีย์
ศูนย์ผลิตเมล็ดพันธุ์พืชพระราชทาน "เพื่อนช่วยเพื่อน" พื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง ดำเนินงานสนองพระราชดำริ ในการเพาะเมล็ดพันธุ์พืช เพื่อผลิตและรวบรวมเป็นเมล็ดพันธุ์สำรองสำหรับพระราชทานแก่ราษฎรในยามที่เกิดภัยธรรมชาติหรือในยามที่ประเทศไทยเกิดวิกฤติด้านเมล็ดพันธุ์พืช ปัจจุบันมีเมล็ดพันธุ์ผักสำรอง 10 ชนิด พระราชทานแล้วจำนวน 227,023 ซอง
ศูนย์ผลิตพันธุ์ปลาน้ำจืดพระราชทาน "เพื่อนช่วยเพื่อน" พื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง ดำเนินการเพาะพันธุ์ปลาน้ำจืดพื้นเมืองที่เหมาะสมกับพื้นที่ เพื่อพระราชทานแก่ราษฎรและเป็นสถานที่ศึกษาดูงานการผลิตพันธุ์ปลาน้ำจืดแก่กำลังพล ครอบครัว และประชาชนที่สนใจ นำไปประยุกต์ใช้ในการประกอบอาชีพเพื่อสร้างรายได้ โดยได้ผลิตพันธุ์ปลาเพื่อพระราชทานแก่ราษฎรตั้งแต่ปี 2561 ถึงปัจจุบันรวมจำนวน 7,915,580 ตัว
ศูนย์ผลิตพันธุ์กบพระราชทาน "เพื่อนช่วยเพื่อน" ได้รับพ่อแม่พันธุ์กบจากศูนย์ผลิตพันธุ์กบพระราชทาน มณฑลทหารบกที่ 38 จังหวัดน่าน เพื่อเป็นพ่อแม่พันธุ์กบ มีการเพาะพันธุ์กบนาทุ่งกุลาจากจังหวัดสุรินทร์ กบจานนา และกบนาพื้นบ้านจังหวัดพิษณุโลก โดยได้พระราชทานแล้ว 71,900 ตัว
โอกาสนี้ทรงเปิดป้ายศูนย์ผลิตพันธุ์กบพระราชทาน “เพื่อนช่วยเพื่อน” พื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง พร้อมกับทรงเปิดป้ายศูนย์ผลิตพันธุ์สัตว์ปีกพระราชทาน “เพื่อนช่วยเพื่อน” และศูนย์ผลิตพันธุ์แพะพระราชทาน “เพื่อนช่วยเพื่อน” พื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง แบบออนไลน์
ศูนย์ผลิตพันธุ์สัตว์ปีกพระราชทาน "เพื่อนช่วยเพื่อน" ดำเนินการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์ไก่พันธุ์พื้นเมือง คือไก่พันธุ์เหลืองหางขาว โดยได้ผลิตลูกไก่เพื่อพระราชทานแก่กำลังพล 318 ครัวเรือน รวมทั้งสิ้น 1,590 ตัว
ศูนย์ผลิตพันธุ์แพะพระราชทาน "เพื่อนช่วยเพื่อน" ค่ายสมเด็จพระเอกาทศรถ มีแพะในโครงการทั้งสิ้น 134 ตัว เป็นเพศผู้ 49 ตัว เพศเมีย 85 ตัว ปัจจุบันศูนย์ได้น้อมเกล้าฯ ถวาย เพื่อพระราชทานแก่ราษฎรรวมทั้งสิ้น 321 ตัว ในโอกาสนี้ได้พระราชทานชื่อลูกแพะแฝดเกิดใหม่ พันธุ์แบล็คเบงกอลเพศเมีย ว่า “กิริยา“ และ “มารยาท“
นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณแก่พสกนิกรชาวไทย ในการสร้างความมั่นคงด้านอาหารให้เกิดความยั่งยืนและเป็นความมั่นคงของประเทศชาติสืบไป
