โครงการพัฒนาการปรับปรุงบำรุงดินสำหรับทำนาบ้านเด่นใหญ่ ต.เด่นใหญ่ อ.หันคา จ.ชัยนาท

ความเป็นมา พระครูวิทย์ อคควิชโช อยู่ที่สำนักปฏิบัติธรรมมงคลธรรมถายาราม ตำบลโป่งงาม จังหวัดเชียงราย ขอพระราชทานพระบรมราชวโรกาสเข้าเฝ้าฯ น้อมเกล้าฯ ถวายที่ดินโฉนดเลขที่ 12040 ตั้งอยู่ที่ตำบลเด่นใหญ่ อำเภอหันคา จังหวัดชัยนาท เนื้อที่ 30-0-72 ไร่ ซึ่งเป็นกรรมสิทธิ์ของนางพรรณี ธรรมจิตเดช ผู้เป็นน้า อยู่บ้านเลขที่ 70/10 หมู่ 2 แขวงบางแคเหนือ เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลตามพระราชอัธยาศัย
พระราชดำริ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานที่ดินแปลงดังกล่าวให้แก่มูลนิธิชัยพัฒนา เพื่อจัดทำเป็นแปลงสาธิตการปรับปรุงบำรุงดินสำหรับการทำนาให้ได้ผลผลิตสูง เพื่อเป็นตัวอย่างแก่เกษตรกรในพื้นที่และบริเวณใกล้เคียงได้มาศึกษาดูงานสำหรับนำไปประยุกต์ใช้ในการประกอบอาชีพของตนเอง
การดำเนินงานตามพระราชดำริ
การดำเนินงาน ในปี 2544 สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 1 กรมพัฒนาที่ดิน ได้จัดสรรงบประมาณปกติของกรมพัฒนาที่ดิน เพื่อดำเนินการตามแนวพระราชดำริ โดยจะดำเนินการปรับพื้นที่ในลักษณะรูปแบบที่เรียบง่าย มีค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานต่ำ เกษตรกรสามารถนำรูปแบบไปใช้ได้จริง โดยแบ่งพื้นที่ออกเป็น ที่อยู่อาศัย และแปลงปลูกไม้ผลยกร่อง บ่อน้ำในไร่นา และแปลงนา ต่อมา สำนักงาน กปร. ได้ให้การสนับสนุนงบประมาณในการปรับปรุงดินสำหรับการทำนาและการถ่ายทอดเทคโนโลยี
การดำเนินงานในระยะต่อไป การดำเนินการศึกษาแนวทางในการปรับปรุงแก้ไขปัญหาโครงสร้างของดิน และน้ำ โดยใช้วัสดุที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น เช่นปุ๋ยอินทรีย์ชนิดต่างๆ เพื่อเพิ่มศักยภาพของดินให้สูงขึ้น ในส่วนของกิจกรรมการเพาะเห็ดซึ่งได้ผลดี นั้น จะดำเนินการทดลองเพาะเห็ดในสายพันธุ์ต่างๆ เพิ่มขึ้น และขยายผลไปสู่ประชนชนที่อาศัยอยู่ในบริเวณใกล้เคียงพื้นที่โครงการ ต่อไป
ความก้าวหน้า ปี 2549 มูลนิธิชัยพัฒนา ได้สนับสนุนงบประมาณเพื่อใช้ในการดำเนินโครงการฯ จำนวนทั้งสิ้น 435,341 บาท (สี่แสนสามหมื่นห้าพันสามร้อยสี่สิบเอ็ดบาทถ้วน) และให้กรมวิชาการเกษตรเข้ามาศึกษาปรับปรุงดินสำหรับการทำนา และการทำการเกษตร โดยนำเทคโนโลยีที่ได้จากการวิจัยและพัฒนาด้านการเกษตรมาปรับใช้ในพื้นที่โครงการให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่และสภาพแวดล้อม โดยดำเนินการศึกษาและสาธิตการปรับปรุงบำรุงดินสำหรับการทำนาและการปลูกพืชไร่หลังนา การสาธิตการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ และปุ๋ยชีวภาพในการปรับปรุงดิน การศึกษาพันธุ์ข้าวพื้นเมืองที่นิยมปลูกในท้องถิ่น การเพาะเห็ดด้วยวัสดุในพื้นที่ (ฟางข้าว) การปลูกไม้ผลพืชแซม พืชพลังงานทดแทนและไม้ใช้สอย การปรับปรุงสถานที่โครงการ รวมทั้งถ่ายทอดเทคโนโลยี การดำเนินกิจกรรมต่างๆ ส่วนใหญ่ยังพบปัญหาในเรื่องดิน โดยดินส่วนใหญ่เป็นดินร่วนปนทราย มีความอุดมสมบูรณ์ตามธรรมชาติต่ำ ทั้งนี้ ในส่วนของการดำเนินงานในกิจกรรมการเพาะเห็ด ยังคงได้รับความสนใจจากชาวบ้านเป็นอย่างดี รวมทั้งได้จัดกิจกรรมในการรวมกลุ่มประชาชนที่สนใจ เข้าอบรมการเพาะเห็ด เพื่อสามารถนำเอาความรู้เกี่ยวกับการเพาะเห็ดที่ได้รับนำไปใช้ประกอบอาชีพเป็นอาชีพเสริมให้แก่ตนเอง

ผู้รับผิดชอบ หน่วยงาน กรมวิชาการเกษตร

โครงการปลูกสวนป่ายูคาลิปตัส ต. ห้วยใหญ่ อ. บางละมุง จ. ชลบุรี 18 / 43 โครงการพัฒนาที่ดินมูลนิธิชัยพัฒนา Mini Mart อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์