วันที่ 10 พฤษภาคม 2559
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรความก้าวหน้าการดำเนินงานของศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ จังหวัดสุรินทร์ อันเป็นหนึ่งในโครงการของมูลนิธิชัยพัฒนา เพื่อดำเนินการผลิตพันธุ์ข้าวในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สำรองไว้เป็นพันธุ์ข้าวพระราชทานแก่ราษฎรที่ประสบภัยพิบัติ
ในการนี้ ได้เสด็จพระราชดำเนินไปยังกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมมะลิ 105 พระราชทาน ‘เพื่อนช่วยเพื่อน’ ในจังหวัดสุรินทร์ 5 กลุ่ม คือ กลุ่มบ้านกระเบื้อง ตำบลนาหนองไผ่ อำเภอชุมพลบุรี กลุ่มบ้านกันโจรง ตำบลกระหาด อำเภอจอมพระ กลุ่มบ้านฮ็อง ตำบลเพี้ยราม อำเภอเมือง กลุ่มบ้านหนองไผ่ ตำบลระแงง อำเภอศีขรภูมิ และกลุ่มบ้านกุง ตำบลสำโรงทาบ อำเภอสำโรงทาบ
ทรงมีพระราชปฏิสันถารและมีรับสั่งให้กำลังใจแก่ราษฎรที่เข้าร่วมโครงการ เนื่องด้วยทรงตระหนักว่า การผลิตพันธุ์ข้าวที่ดีมีคุณภาพ เป็นเรื่องที่ต้องใช้ความมานะอดทน ต้องมีความละเอียดประณีตในการผลิตทุกขั้นตอน เพื่อให้พันธุ์ข้าวมีคุณภาพดี จนกระทั่งส่งมอบมายังมูลนิธิชัยพัฒนา
โครงการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมมะลิ 105 พระราชทาน ‘เพื่อนช่วยเพื่อน’ เกิดขึ้นจากการที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงมีพระราชประสงค์ที่จะสำรองพันธุ์ข้าวหอมมะลิให้มีคงไว้ในกรณีที่ประเทศมีภาวะฉุกเฉินหรือประสบภัยที่ทำให้พื้นที่ปลูกข้าวหอมมะลิประสบปัญหา ซึ่งจะเป็นช่วงเวลาที่จะหาพันธุ์ข้าวหอมมะลิที่ดีมีคุณภาพมาทดแทนให้เกษตรกรได้ยาก
เมื่อเดือนตุลาคมปีที่แล้ว สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมราษฎรที่เข้าร่วมโครงการผลิตพันธุ์ข้าวหอมมะลิ 105 พระราชทาน ‘เพื่อนช่วยเพื่อน’ จังหวัดสุรินทร์ ทรงทราบว่าเกิดภัยแล้งขึ้นในจังหวัดสุรินทร์และจังหวัดศรีษะเกษ ได้มีรับสั่งให้มูลนิธิชัยพัฒนาจัดทำโครงการช่วยเหลือผู้ประสบภัยแล้งขึ้น ได้มีพระราชดำริให้มูลนิธิชัยพัฒนา จัดหาน้ำช่วยเหลือกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตพันธุ์ข้าวหอมมะลิ 105 พระราชทาน โดยให้ปรับปรุงสระน้ำในแปลงนาแก่ราษฎรที่เข้าร่วมโครงการทุกราย หากราษฎรรายใดไม่มีสระน้ำสำรองใช้ในการเกษตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้มูลนิธิชัยพัฒนา ดำเนินการขุดบ่อให้ตามความเหมาะสมกับสภาพพื้นที่
จากนั้น ได้เสด็จพระราชดำเนินไปยังศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ จังหวัดสุรินทร์ ซึ่งตั้งอยู่ที่หมู่ที่ 2 บ้านกุง ตำบลสำโรงทาบ อำเภอสำโรงทาบ ทอดพระเนตรผลการดำเนินงานการผลิตและการเก็บสำรองเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมมะลิ 105 พระราชทาน และทรงมีพระราชปฏิสันถารกับกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมมะลิ 105 พระราชทาน ‘เพื่อนช่วยเพื่อน’ จังหวัดสุรินทร์ อีก 2 กลุ่ม คือ กลุ่มราษฎรบ้านขอนแก่น ตำบลหนองฮะ อำเภอสำโรงทาบ และกลุ่มราษฎรบ้านโคกไทรงาม ตำบลบ้านจารย์ อำเภอสังขะ
ในการนี้ บริษัท เชส เอนเตอร์ไพรส์ (สยาม) จำกัด น้อมเกล้าฯ ถวายเครื่องดับเพลิงชนิดหาบ พร้อมอุปกรณ์ จำนวน 1 ชุด
ด้วยน้ำพระราชหฤทัยของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ทรงตระหนักว่า ราษฎรที่เข้าร่วมโครงการได้ตั้งใจ ทุ่มเท และมุ่งมั่นที่จะผลิตพันธุ์ข้าวให้ประณีต แต่อาจด้วยเกณฑ์กำหนดที่สูงของพันธุ์ข้าวพระราชทาน ทำให้มีผู้ที่ได้ผลผลิตไม่เข้าเกณฑ์ จึงมีรับสั่งให้มูลนิธิชัยพัฒนารับซื้อข้าวที่ไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานเป็นพันธุ์ข้าวพระราชทาน มาสีเป็นข้าวสารเพื่อจำหน่าย โดยใช้ชื่อผลิตภัณฑ์ว่าข้าวหอมมะลิ ‘จันกะผัก’