สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงนำคณะกรรมการรางวัลนานาชาติ มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์ เยี่ยมชมโรงเรียนกาสรกสิวิทย์ จังหวัดสระแก้ว

วันเสาร์ที่ 11 ตุลาคม 2557

เวลาประมาณ 10.30 น. สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงนำคณะกรรมการรางวัลนานาชาติ มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์ เยี่ยมชมการดำเนินงานโครงการโรงเรียนกาสรกสิวิทย์ ตำบลศาลาลำดวน อำเภอเมือง จังหวัดสระแก้ว

โรงเรียนกาสรกสิวิทย์ จัดตั้งขึ้นตามแนวพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มูลนิธิชัยพัฒนาดำเนินการจัดตั้งโรงเรียนเพื่อฝึกกระบือ และให้เกษตรกรได้ใช้ชีวิตที่เกี่ยวข้องกับกระบือเพื่องานเกษตรกรรม โดยเฉพาะเกษตรกรที่มีที่ดินขนาดเล็ก หากสามารถใช้กระบือเพื่อการเกษตรได้ก็จะช่วยลดต้นทุน และเหนือส่งอื่นใดยังเป็นการอนุรักษ์วิถีชีวิตดั้งเดิมของเกษตรกรไทยและกระบือที่มีความสัมพันธ์เกื้อหนุนกันมายาวนาน

โอกาสนี้ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงสีซอด้วงและซออู้ให้กระบือฟัง พร้อมทอดพระเนตรนิทรรศการเครื่องมือการทำนา เป็นพื้นที่จัดแสดงเครื่องมือและอุปกรณ์ในการทำนาด้วยภูมิปัญญาพื้นบ้านแบบดั้งเดิม ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่โรงเรียนฯ ยังคงใช้งานอยู่ในปัจจุบัน ในการนี้ ทอดพระเนตรแปลงฝึก สำหรับเกษตรกรและกระบือที่เข้ารับการฝึกอบรม อาทิ ฝึกไถแปร ไถคราด ตีลูกทุบ และหมักดิน เป็นต้น

การดำเนินงานภายในโครงการจัดแบ่งพื้นที่ส่วนงานไว้ทั้งหมด 9 ส่วน ประกอบด้วย

แปลงฝึก สำหรับเกษตรกรและกระบือที่เข้ารับการฝึกอบรมฝึกไถ คราด ตีลูกทุบ และหมักดิน เพื่อให้เกษตรกรและกระบือมีความคุ้นเคยกับการทำนา

แปลงนา เป็นแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพ เพื่อขยายผลให้แก่เกษตรกร นอกจากนี้ยังใช้เป็นพื้นที่สำหรับให้เกษตรกรผู้เข้ารับการฝึกอบรมได้เรียนรู้และปฏิบัติขั้นตอน เทคนิควิธีการทำนาและการผลิตเมล็ดพันธุ์ อันเป็นส่วนหนึ่งของหลักสูตรการเรียนการสอน โดยมีแปลงนาทั้งสิ้น 12 แปลง พื้นที่รวม 11 ไร่ ปัจจุบันได้ดำเนินการทดลองปลูกข้าวไรซ์เบอร์รี่ โดยเริ่มปลูกฤดูนาปรังที่ผ่านมา

นิทรรศการเครื่องมือในการทำนา เป็นพื้นที่จัดแสดงเครื่องมือและอุปกรณ์ในการทำนาด้วยภูมิปัญญาพื้นบ้านดั้งเดิม ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่โรงเรียนฯ ยังคงใช้งานอยู่ในปัจจุบันด้วย

แปลงหญ้าอาหารสัตว์ ใช้สำหรับการปลูกพืชอาหารสัตว์ และเป็นพื้นที่สำหรับให้เกษตรกรผู้เข้ารับการฝึกอบรมได้เรียนรู้เกี่ยวกับการผลิตพืชอาหารสัตว์ อันเป็นส่วนหนึ่งของหลักสูตรการเรียนการสอน

บ้านพักปราชญ์ท้องถิ่น แสดงวิถีชีวิตของชาวบ้านที่มีความเป็นอยู่อย่างเรียบง่ายแบบพอเพียง มีการปลูกพืชสวนครัว และสาธิตการผลิตแก๊สชีวภาพใช้ในครัวเรือน

คอกกระบือ ประกอบด้วย โรงกระบือทรงเลี้ยง คอกพักกระบือที่เข้ารับการฝึกสอน คอกกระบือ พ่อพันธุ์ ปัจจุบันโรงเรียนฯ มีกระบือทรงเลี้ยงทั้งสิ้น 22 ตัว ตัวผู้ 10 ตัว และตัวเมีย 12 ตัว

บ้านดิน บ้านต้นแบบในการฝึกฝนสร้างบ้านดินเพื่อให้เกษตรกรสามารถกลับไปสร้างที่อยู่อาศัยโดยใช้วัสดุในท้องถิ่นได้ด้วยตนเอง นอกจากนี้ยังใช้เป็นที่พักสำหรับผู้เข้ารับการฝึกอบรมและนักท่องเที่ยวผู้สนใจ

สระมะรุมล้อมรัก สระน้ำขนาด 12 ไร่ บริเวณด้านหน้าโรงเรียนกาสรกสิวิทย์ ซึ่งบริเวณโดยรอบสระได้ทำดินเป็นขั้นบันได ปลูกหญ้าแฝกเพื่อป้องกันดินพังทลาย และได้ปลูกต้นไม้หลายชนิดโดยเฉพาะต้นมะรุมและต้นรัก

ร้านควายคะนอง ร้านสำหรับจำหน่ายกาแฟ อาหาร และผลิตภัณฑ์พื้นบ้าน

ในส่วนของหลักสูตรการเรียนการสอนนั้น โรงเรียนกาสรกสิวิทย์ ใช้หลักสูตร “เกษตรกรกาสรกสิกรรม” เพื่อสอนให้ผู้ที่สนใจและเกษตรกรตามพระราชดำริ ซึ่งกรมปศุสัตว์จะทำการคัดเลือกเกษตรกรที่เป็นสมาชิกธนาคารโค-กระบือ พร้อมมอบกระบือที่มีอายุประมาณ 2.5-5 ปี เพื่อเข้ารับการฝึกอบรม โดยมีปราชญ์ผู้มีความรู้ ทำหน้าที่เป็นครูผู้ถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์ โดยการฝึกกระบือให้เชื่องและสามารถไถนาได้อย่างชำนาญ และฝึกเกษตรกรให้คุ้นเคยกับการใช้ชีวิตร่วมกับกระบือ สามารถใช้อุปกรณ์ไถนาได้อย่างถูกต้อง ควบคุมกระบือให้อยู่ในคำสั่ง สามารถเลี้ยงและดูแลกระบือได้ ให้ความรู้ในการจัดการเรื่องหญ้าและอาหารเสริม การปลูกพืชเลี้ยงสัตว์ การเกษตรแบบผสมผสานและการใช้ชีวิตแบบพอเพียง โดยหลักสูตรทั้งหมดใช้เวลา 10 วัน ดำเนินการสอนในระหว่างวันที่ 1-10 ของทุกๆเดือน เกษตรกรเข้ารับการอบรมรุ่นละ 10 คน ปัจจุบันมีเกษตรกรสำเร็จการฝึกอบรมจากโรงเรียนฯ ประมาณ 60 รุ่น หรือคิดเป็นจำนวนเกษตรกรประมาณ 600 คน และกระบือจำนวนประมาณ 450 ตัว